ماریو یا قارچ خور؟ - وبلاگ بیا ببین

به گزارش وبلاگ بیا ببین، تا همین چند سال پیش داستان عمیق و میان پرده های سینمایی آنچنانی در بازی ها دیده نمی شد، بیشتر ما به سرعت صفحه اول را که شامل اسم بازی بود رد می کردیم تا به خود بازی برسیم.

همین باعث می شد گیمرهای ایرانی بسته به دریافت و نظر خود برای بازی ها و شخصیت های آنها اسم هایی بگذارند که هیچ ربطی به اصل ماجرا نداشت! برای مثال در خصوص بازی معروف ماریو، قبل از این که متوجه اسم بازی شده باشیم شخصیت اصلی را در حال خوردن قارچ و قوی تر شدن مشاهده کردیم، به همین دلیل اسم قارچ خور به گوش ما ایرانی ها بیشتر آشناست تا ماریو! این نوع بومی سازی فقط هم مخصوص ما نیست و در بین گیمرهای کشورهای دیگر هم تا حدی دیده می گردد. اما رواج گسترده نامگذاری غیررسمی بازی ها در جامعه گیمرهای کشورمان باعث به وجود آمدن اصطلاح های به خصوصی شده که مرور و آنالیز ریشه احتمالی بعضی از جالب ترین آنها خالی از لطف نیست.

شوک کجای دسته است؟

حوالی سال 1374 که کنسول پلی استیشن وارد بازار شد، به سرعت توانست به کنسول محبوب بازی های ویدئویی در سراسر دنیا و ایران تبدیل گردد.

همه گیمرها، چه کسانی که کنسول شخصی داشتند و چه افرادی که در مراکز بازی که قدیم ها کلوپ و امروزه گیم نت نامیده می شوند بازی می کردند، با این ساخته دوست داشتنی سونی کاملا آشنا بودند.

یکی دو سال بعد کم کم نوع جدیدی از دسته به بازار با نام DualShock یا همان شوک دوگانه عرضه شد. در اولین نگاه اضافه شدن دو عدد استیک آنالوگ، اصلی ترین تغییر دسته بازی نسبت به مدل های قبلی بود.

گرچه منظور سازنده از نام DualShock استفاده از فناوری ویبراتورهای دوگانه برای ایجاد لرزش یا شوک و انتقال بهتر حس بازی به گیمر بود، در فرایند نامگذاری بومی خاص ما تنها به ظاهر دسته بسنده شد و استیک های آنالوگ که هیچ ربطی به حرکت دسته بازی ندارند DualShock نام گرفتند.

جالب تر آن که پس از گذشت بیش از دو دهه از این موضوع و تغییر نام این فناوری به dualsence همچنان این نام برقرار مانده است.

بروس لی اینجا، بروس لی اونجا بروس لی همه جا

صندلی والا و شهرت افسانه ای جناب بروس لی در دنیای هنرهای رزمی بر کسی پوشیده نیست و تقریبا همه ما می توانیم با یک نگاه او را در یک قاب عکس یا فیلم از دیگران تشخیص دهیم.

درنتیجه استفاده از ظاهر این استاد عظیم برای طراحی شخصیت بازی های مبارزه ای کاملا منطقی به نظر می رسد، هرچند به دلایل مالی و از نظر رعایت حق کپی برای سازندگان مقرون به صرفه نبود. درنتیجه شاهد ظهور چند شخصیت برگرفته از ویژگی های بروس لی بودیم که از معروف ترین آنها می توانیم به Liu Kang در سری بازی Mortal Kombat و Forest Law در سری بازی Tekken اشاره کنیم.

اما برای ما هر شخصیت رزمی کاری که حین ضربه زدن صدایی شبیه غودای معروف استاد فقید دربیاورد با وجود تاکید سازندگان، نوشته های روی صفحه، قوانین کپی و حتی میان پرده های سینمایی تا سال ها بروس لی است و خواهد بود.

ارجحیت محتوا بر نظر سازنده!

در بسیاری از نام های بومی که ما برای بازی ها انتخاب می کنیم، نظر سازنده اهمیتی نداشته و ندارد و تنها چیزی که مهم بوده و هنوز هم تا حدی است، گیم پلی و محتوای بازی است. انگار که بازی هنوز اسمی ندارد و ما باید زحمت نامگذاری را بکشیم! اگر پای مبارزه تن به تن در میان بود، نتیجه گیری این بود که حتما جایی شورشی اتفاق افتاده است که مکانش هم با توجه به مرحله اول بازی مشخص می شد. برای مثال اصلا مهم نبود اسم بازی Streets of Rage باشد، همین که مرحله اول در خیابان های شهر می گذشت برای شناخته شدن بازی با نام شورش در شهر کافی بود.

در بین بازی های مبارزه ای نیز به جز بازی معروف Mortal Kombat، چون Tekken خیلی معروف بود، هر بازی سبک مبارزه ای دیگری که وارد بازار می شد به نوعی با ترکیب یک صفت به اضافه تلفظ اشتباه تیکن نامگذاری می شد.

برای مثال Street Fighter به نام تیکن خیابانی معروف شد و Soulcalibur هم به دلیل استفاده شخصیت های بازی از سلاح سرد به اسم تیکن شمشیری شناخته شد!

خوب، بد، زشت

تمام گیمرهای ایرانی از هر نسلی خاطرات بامزه ای از این بومی سازی ها شامل تغییر نام اصلی بازی تا اسم شخصیت ها، آیتم های داخل بازی و... دارند.

حتی این رواج گسترده نام های جایگزین باعث شده بعضی کلمات انگلیسی هم بین گیمرها اشتباه جا بیفتند و مثلا کلمه Damage عملا جایگزین Health یا همان میزان سلامتی شخصیت بازی شده است.

این عادت هنوز هم رایج است و در بعضی بازی های جدیدتر آنلاین و گروهی پرطرفدار مانند DOTA2 و LoL نیز شاهد نامگذاری های محلی شخصیت ها هستیم. برای مثال در شمال کشور یکی از قهرمانان DOTA2 ممکن است نامی محلی داشته باشد، اما در شهرهای دیگر همان شخصیت به نام های متفاوت دیگری معروف است که هیچ ربطی به اولی ندارند.

در نهایت این که آیا این اتفاق در فرهنگ گیمرهای ایرانی یک اتفاق خوب، بد یا حتی زشت به شمار می رود موضوعی است که باید به صورت جداگانه آنالیز گردد. اما مسلم است که این خلاقیت های گاهی بسیار بانمک، تجربه بازی ها را برای ما خوشایندتر نموده و خنده های بسیاری بر لبانمان نشانده است.

دانیال جعفری مقدم - محقق هوش مصنوعی و طراحی بازی / ضمیمه کلیک روزنامه وبلاگ بیا ببین