کرونا صلح می آورد؟ - وبلاگ بیا ببین

به گزارش وبلاگ بیا ببین، خبرنگاران- شیوع بیماری کرونا در ایران و کشور های عربی، ضمن کاهش تنش های سیاسی در منطقه، زمینه مشترکی برای بهبود روابط ایجاد نموده است. دولت حسن روحانی سعی می نماید از این زمینه مشترک برای توسعه مناسبات ایران با کشور های عربی استفاده کند.

به گزارش وبلاگ بیا ببین، روز شنبه، یکم اردیبهشت (20 آوریل) در حالی که محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه، مشغول رایزنی با مقامات دولت سوریه در دمشق بود، رئیس جمهور حسن روحانی در تماسی تلفنی با شیخ صباح الاحمد جابر الصباح، امیر کویت، بر اهمیت تجدید نظر در اشتباهات در این شرایط سخت تاکید نمود.

سفر ظریف به دمشق و تبادل نظری تلفنی روحانی با امیر کویت در شرایطی رخ داد که حرف و حدیث ها پیرامون بهبود روابط ایران و بعضی کشور های عربی، خصوصا کشور های عربی حوزه خلیج فارس، بیشتر شده است. همزمان با تحرکات دیپلماتیک روحانی و ظریف، که هنوز جزئیات کامل آن ها معلوم نیست، سید عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، در نشست خبری روز دوشنبه گفت: از جمله فرصتی هایی که کرونا ایجاد کرد تغییر اولویت کشور ها و نزدیک شدن مواضع آن ها با یکدیگر بود. در منطقه نیز ما شاهد این تغییر اولویت ها هستیم. جمهوری اسلامی ایران همیشه آماده تبادل نظر و توسعه روابط با کشور های منطقه است.

بیشتر بخوانید:

سیگنال مبهم روسی به بشار اسد

تغییرات پنهان در سوریه در سایه کرونا

روحانی از این فرصت استفاده کرد و ضمن مطرح کردن پیشنهاد انتقال تجربیات ایران در زمینه مقابله با کرونا به کشور کویت، از امیر این کشور خواست که درمورد مسائل منطقه و همچنین رفتار ناصحیح آمریکا اتخاذ مواضع نماید. روحانی با اشاره به روابط محبت آمیز ایران و کویت، گفت: علاقمند هستیم که این روابط، صمیمانه و محبت آمیز تر باشد و برای توسعه همکاری ها آمادگی داریم.

گمانه هایی درباره اهداف سفر ظریف به دمشق

بعضی گزارش های رسانه ای از امکان تبدیل سوریه به دروازه توسعه همکاری ها میان ایران و کشور های عربی حکایت دارد. سفر ظریف بعد از آن انجام شد که دو تحول مهم در رابطه با سوریه مطرح شد. نخست اینکه روابط کشور های عربی، خصوصا کشور های حوزه خلیج فارس، با سوریه مجددا گرم شده است. دوم اینکه در روز های اخیر، گمانه هایی درباره احتمال بروز اختلاف میان روسیه و سوریه مطرح شد. این گمانه ها عموما بر انتشار چندین گزارش انتقادی درباره دولت سوریه در خبرگزاری فدرال روسیه مبتنی هستند.

بعضی رسانه های عربی سعی کردند که سفر ظریف به دمشق را در چارچوب اختلافات ادعایی میان مسکو و دمشق قرار دهند. مثلا روزنامه العرب، چاپ لندن، در گزارشی مدعی شد که هدف سفر ظریف به دمشق، اطمینان بخشی به دولت سوریه در زمینه تدوام حمایت ایران از آن است. این روزنامه با اشاره به نارضایتی ادعایی روسیه از نظام سوریه، به نقل از منابع دیپلماتیک نوشت که ظریف در دمشق برای دولت سوریه تاکید می نماید که ایران قصد قطع حمایت از آن را ندارد. العرب حتی مدعی شد که ایران تماس هایی با روسیه داشته و از آن درباره جدیت اختلاف با سوریه پرس و جو نموده است.

با این حال، رسانه های رسمی روسیه، مانند شبکه روسیا الیوم انتقاد محافل غیررسمی رسانه ای روسی را کم اهمیت نشان می دهند. این شبکه، یادداشتی از روزنامه زاوترا بازنشر نموده که به استحکام روابط روسیه و سوریه اشاره می نماید. امری که می تواند به طور غیرمستقیم گمانه ها درباره رها کردن نظام سوریه توسط روسیه را زیر سوال ببرد.

روحانی در تماس با امیر کویت ابراز امیدواری نموده که شرایط سخت کرونا، بعضی را متنبه کند تا نسبت به اشتباهات خود تجدید نظر نمایند.

دروازه سوریه

از سوی دیگر، بعضی رسانه های عربی، سفر ظریف را با گرم شدن روابط سوریه با کشور های عربی مرتبط می دانند و در نتیجه، از احتمال بهبودی روابط ایران با بعضی کشور های عربی سخن می گویند.

در همین رابطه، روزنامه رأی الیوم، چاپ لندن، در سرمقاله روز دوشنبه خود، مدعی شد که هدف سفر ظریف به دمشق، آگاهی یافتن از شرایط گشایش در روابط سوریه و بعضی کشور های عربی است. این روزنامه نوشت که سخنگوی وزارت خارجه ایران آمادگی کشورش برای تبادل نظر و احیای روابط با همسایگانش در خلیج فارس را خاطرنشان کرد. ایران می خواهد از موج گشایش قابل توجه در روابط کشور های عربی با سوریه اطلاع کسب کند و شاید دنبال این است که به طور مستقیم یا غیرمستقیم از این گشایش استفاده کند چرا که ایران و سوریه هر دو جزئی از محور مقاومت هستند.

بعد از شیوع بیماری کرونا (کووید-19) روابط سوریه با بعضی کشور های عربی شاهد تحولات مهمی بود. شاید مهمترین آنها، تماس کم سابقه شیخ محمد بن زاید، ولیعهد ابوظبی، با بشار اسد بود. اگر چه بن زاید ادعا کرد یاری به سوریه در موضوع کرونا هدف اصلی این تماس بود، اما بسیاری از ناظران معتقدند که امارات از فرصت کرونا برای احیای روابط با سوریه استفاده می نماید. علاو بر بن زاید، رهبران عمان و موریتانی نیز با اسد تماس هایی داشته اند.

به نوشته رأی الیوم، ایران می خواهد بخشی از این گشایش باشد. خصوصا که گرایش نیرومندی در میان کشور های عربی حوزه خلیج فارس در زمینه استفاده از فاجعه کرونا برای آشتی با ایران وجود دارد. این روزنامه نوشت: خلاصه اینکه سوریه دروازه عربی به سوی ایران و دروازه ایران به سوی عرب هاست.

به هر حال، فارغ از اینکه هدف تحرکات روحانی و ظریف چیست، این تحرکات در چارچوب کلی تکاپو های دیپلماتیک ایران برای استفاده از فرصت کرونا جهت بهبود روابط با کشور های عربی و سایر کشور ها انجام شد. علاوه بر کویت، روحانی با سران کشور های آذربایجان و ایتالیا نیز تلفنی تبادل نظر کرد. همچنین، ظریف، طی توئیتی سفرش به دمشق را در امتداد کوشش های دیپلماتیک ایران در پرونده های افغانستان و یمن ارزیابی کرد. پرونده هایی که بعضا کلید تنش زدایی در روابط ایران با بعضی کشور های شورای همکاری خلیج فارس هستند.